Deze post gaat uitsluitend over FDC, maar je kan meestal FDC vervangen door Maximumkaart en de argumenten gelden evenzeer.
Een FDC First Day Cover (of Eerste Dag enveloppe). Wat is dat eigenlijk ? Wel de naam zegt het zelf, een enveloppe met een zegel en stempel van de eerste dag van de uitgifte. Volgens OBP werd de eerste uitgegeven op 04-09-1948 en de laatste op 27-10-2014. De FDC verloren aan populariteit en moetsen plaats maken voor de aan populariteit winnende FDS (First Day Sheet). Voordeel van een FDS was dat naast de zegel, een mooie tekening/foto en de eerstedagstempel er ook plaats was op de achterkant voor achtergrondinfo en technische gegevens van de zegel.
De FDS combineert zo eigenlijk 3 andere producten, alles van de FDC verpakt als een soort van Maximumkaart en alle gegevens uit de postfolder.
Was de definitie van een FDC nu ook maar zo simpel, want wat is dat nu eigenlijk de eerste dag. Is de eerste dag de datum van voorverkoop of de datum van officiële uitgifte ? Bij de latere zegels werd er duidelijk een onderscheid gemaakt tussen voorverkoopdatum en uitgiftedatum, ook de stempels zijn verschillend en vermelden zelfs in vele gevallen dat het om een voorverkoop gaat. Voor oudere zegels is dat echter niet zo duidelijk. De postfolders geven niet altijd duidelijkheid en ook de OBP is niet altijd consistent, sinds 2010 geeft deze altijd de uitgiftedatum weer, voordien staat er meestal de voorverkoopdatum, soms ook de uitgiftedatm (vermoedelijk omdat er geen voorverkoop was).
Om kort te zijn, door het bestaan van de voorverkoop zijn verschillende data mogelijk op een FDC, de benaming First Day is dus niet helemaal correct. Waarom in OBP als eerste uitgifte deze van 04-09-1948 staat voor FDC is ook een raadsel. Onderstaande voldoet aan alle voorwaarden, een zegel op een enveloppe met een eerstedagstempel, ook een duidelijke vermelding First Day Cover, toch geen FDC ?
Niet enkel de datum is soms een probleem wat met de letter C : Cover. Dit werd vertaald door enveloppe. De laatste uitgiften zijn inderdaad steeds als enveloppe verschenen. De uitgiften van Sonstamp (later Sony Stamp) – ook wel gekend als FDC zijde – bestaan echter ook als briefkaart ipv enveloppe (of vallen deze dan onder maximumkaarten ?). Op de verkoopadressen kon je ook je zegel laten afstempelen op allerhande andere documenten of gewoon een blaadje papier, vele verzamelaars gebruikten de postfolders om de zegel in te plakken en laten afstempelen. De postfolder was een logische keuze, er was plaats voorzien voor de zegel en je had alle info erbij, een voorloper van de FDS eigenlijk. Dus ook het woord enveloppe of cover is niet helemaal correct.
En zo komen we ook aan bij de grootste discussie die bestaat rond de FDC.
Wat zijn officiële FDC ?
Onze OBP is er niet echt duidelijk over, vermoedelijk bedoelen ze met FDC de uitgaven van Rodan, later Campo-Rodan en sinds 1999 LaPoste/DePost wat weer veranderde in Bpost. Voor de FDCz de uitgaven van Son Stamp of Sony Stamp. Het zijn zeker de bekendste en grootste uitgevers van FDC geweest voor FDCz denk ik zelfs de enige uitgever.
Voor sommige verzamelaars zijn dit dan ook de 2 enige officiële uitgevers.
Maar er waren nog meer uitgevers : de reeksen van cijfer op heraldieke leeuw en Marchand of Elström werden als FDC uitgegeven door Echophil (sommige van deze zegels ook door Campo-Rodan maar bij mijn weten niet allemaal) Voor een volledig overzicht te krijgen van FDC zou dus zeker ook Echophil mogen erkend worden als officiële FDC.
Verder heb je nog de uitgifte met Posthoorn op de enveloppe. Dit zouden ook uitgiften zijn uitgegeven door LaPoste/Depost zelf. helaas ontbreekt op de enveloppe elk spoor van uitgever, geen naam terug te vinden. Als iemand dit kan bevestigen of ontkrachten graag in de comments hieronder !
Indien wel degelijk van Bpost zelf kan het niet anders dan ook deze te erkennen als een officiële FDC.
En dan nog is het niet gedaan, er waren nog veel meer uitgevers, meestal grotere of middelgrote postzegelhandelaars die een extra wilden aanbieden voor hun klanten. Alsook alle zegels met eerste dagstempel op de postfolders. Dat deze niet allemaal als officiële FDC kunnen doorgaan is begrijpelijk maar om ze dan weg te zetten als een waardeloze welwillendheidstempel of gelegenheidsstempel is soms toch ook wat vreemd.
En dan zijn er natuurlijk ook nog de FDC van TBC-Post, net zoals Bpost een officiële firma voor postbedeling met BIPT licentie, helaas niets van terug te vinden.
Conclusie
Het is in de OBP onduidelijk wat er nu net bedoeld wordt met FDC. Waarom niet eenvoudiger spreken van EDS Eerste Dag Stempels ? Is een veel eerlijker principe en zorgt voor meer duidelijkheid.
Meeste van de FDC is het aanbod veel groter dan de vraag, prijzen zijn dus eerder aan de lage kant, maar als men dan toch aan prijszetting wil doen is het eenvoudig om een tabel op te nemen in de OBP. Voorbeeld basisprijs is die van een zegel met eerstedagstempel op papier. Op Enveloppe +10%, op kaart +15%, uitgeverij X +5%, uitgeverij Y -5%, Voorverkoop +20%, enz. Geen discussie meer of het nu een officiële FDC/Maximumkaart is of niet, duidelijkheid in prijszetting. Bij de Maximumkaarten heb je degenen uitgegeven door uitgevers, eigen productie en dan nog eens de keuze tussen een EDS of andere datumstempel.
Belgische Post Classificatie 
Plaats een reactie